W piątek tj. 15 września, o godz. 17.00 w Pijalni Artystycznej w Piwnicznej-Zdroju odbędzie się wernisaż wystawy rekonstrukcji zabytkowych rękawic furmańskich, które w ubiegłym roku zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego (Konwencja UESCO). Po Białym Dunajcu, Nowym Sączu, Szymbarku i Myczkowcach w Bieszczadach, niezwykłą wystawę zobaczą również Czarni Górale z Piwnicznej-Zdroju.
Tkanie rękawic furmańskich to tradycja, która była znana niemalże w całym paśmie Karpat. Ciepłe wełniane rękawice, były niezbędne do prac zimowych w gospodarstwie (szczególnie dla furmanów). Tkali je samodzielnie mężczyźni na specjalnej przestrzennej formie zwanej deską. Pod koniec XX wieku tradycja zaczęła zanikać. Zmienił się styl życia górali Karpat, wełna z owiec przestała być łatwo dostępna, a inne rękawice można było kupić w sklepach.
Jednak miłość do tradycji sprawiła, że w Piwnicznej-Zdroju i okolicach nadal są one wytwarzane, a w listopadzie 2022 roku tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali, zostało wpisane na Krajowa listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego (konwencja UNESCO).
Dbając o zachowanie pamięci o dawnych mistrzach tej tradycji, pojawiła się inicjatywa, aby pokazać również, jak wyglądały te dawne. Na wystawie można zobaczyć 30 par takich rękawic.
– Pomysł na zrobienie pierwszej rekonstrukcji pojawił się, gdy postanowiłyśmy utkać rękawice dla senatora Bernie Sandersa. Wybór padł na najstarsze rękawice ze zbiorów Muzeum w Piwnicznej-Zdroju, utkane przez Tomasza Pająka. Potem Małgosia Polańska-Kubiak zaczęła szukać innych rękawic w muzeach na terenie Polski i Słowacji. Gdy utkałyśmy ponad 10 par powstał pomysł, aby zorganizować wystawę rekonstrukcji. Tkanie rękawic zajęło nam ponad 2 lata i dziś możemy zaprezentować 30 zrekonstruowanych par z terenu całej Polski i jedna ze Słowacji – mówi Urszula Lis, jedna z organizatorek cyklu wystaw.
– Przy okazji wystawy powstał również niepowtarzalny katalog, w którym prezentujemy wszystkie zrekonstruowane pary. Obecnie to jedyna tego typu publikacja, gdzie można zobaczyć rękawice wykonane przez różne grupy polskich górali – dodaje Urszula Lis z Przestrzennego tkactwa czarnych górali.
Wystawa, której pomysłodawcami są Urszula Lis, Małgorzata Polańska- Kubiak, Barbara Talar i Marcelina Kubiak, a organizatorem Towarzystwo Miłośników Piwnicznej i Przestrzenne tkactwo czarnych górali jest dofinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: EtnoPolska. Edycja 2023.
TERMIN WYSTAWY: 15 -25 września
WERNISAŻ: 15 września, godz. 17.00
GDZIE: Pijalnia Artystyczna w Piwnicznej-Zdroju
Ul. Zdrojowa 42